Neredeyse bir yıl oluyor, kendimizi pandeminin egemenliğine bırakalı. Uyum sağlamakta, daha doğrusu tanımlamakta güçlük çektiğimiz bir dönemin ardından sabırla gözleme, kurallara uyma ve iyileşmeyi bekleme süreci yaşandı; yaz gelince, sanki bunu da geride bıraktık gibi bir gevşeme hissi vuku bulduysa da, güz ile birlikte eskisinden daha korkutucu bir döneme girdik ve şu anda, biliyor ve hissediyoruz ki, bazı şeyler asla eskisi gibi olmayacak.

Bu süreçte, en çok sıkıntı yaşadığımız konulardan birisi de, normal zamanlarımızda da pek kolay olmayan adalete erişim güçlüklerinin iyice artması oldu. Adalet mekanizmasının, özellikle ilk dönemde neredeyse durma noktasına gelmesi, aradan geçen sürede de en fazla yarı kapasiteye erişebilmesi, bazı yargılama süreçlerinde öngörülen sürelerin fazlasıyla aşılmasına neden olurken, yasal yardıma ihtiyaç duyan insanların fiziken adalete erişimlerini de oldukça güçleştirdi.

Mesleğimizde ise, ofis temelli avukatlık anlayışı, pandemi ile birlikte ciddi bir dönüşüm baskısı içine girmiş durumda. Gerileyen, azalan gelirlerle birlikte yasal kısıtlamalar ve çalışanların isteği doğrultusunda, pek çok avukatlık ofisinde uzaktan, en azından belli günlerde, dönüşümlü çalışma gündeme gelmiş, bu da bir ofise, ofisin içinde ayrı odalara duyulan ihtiyacı sorgulatmaya başlamıştır.

Butik anlayışla hizmet veren avukatların bir kısmının ofislerini tamamıyla kapatmaları, büyüklerin ofis küçültmeleri, aynı şehir içinde değil, farklı şehirlerde uzaktan çalışmanın, hatta e-duruşma, e-görüşme ve e-stajyerliğin gündeme gelmesi, dönüşümün başladığını göstermektedir.

Zorunlu ve hızlı bir dijitalleşme anlamına gelen bu gelişmelerle beraber, öteden beri varolan adalete erişim güçlükleri de çözülebilir mi? Ekonomik ve sosyal sebeplerle hukuki yardım alınmaksızın, güçsüzün aleyhine çözümlenen uyuşmazlıklar da dahil, avukatlık hizmetinin sunumunda, pek çok yeni ve iş üretmeye ihtiyaç duyan avukatın varlığını da gözeten yeni bir model söz konusu olabilir mi? Teknolojiyi yardımcı değil de dönüştürücü olarak kullanmak mümkün mü? Çok da uzak olmayan bir zamanda, hukuk meslekleri sınavına girerek mesleğe adım atmaya başlayacak genç avukatlar için gündeme getirilen “ilk ofis” projesi, “e-ofis” olarak güncellenip uygulanabilir mi?

Neden olmasın? Ama, bunun için, bu sorunları tespit ederek çözme yetki ve gücüne sahip kişi ve kurumların, bunu hedeflemesi ve gerçekleştirmeye yeter erdem, irade ve güce sahip olması gerekir.

Aristoteles, yıllar yıllar önce, ahlaki erdemin bir alışkanlık sonucu ortaya çıktığını, yapıla yapıla öğrenilebileceğini ifade ettikten sonra “adil eylemleri yaparak adil, ılımlı eylemler yaparak ılımlı, cesur eylemler yaparak da cesur oluruz” diyerek, neyi öğrenip uyguladıysak, o olacağımızı vurgulamıştır.

Bugün avukatlar, ortak sorunlarını, buluşma noktaları olması gereken meslek örgütlerinde konuşma, tartışma ve çözüme kavuşturma istek ve iradesini kaybettikleri gibi, çoğu durumda ahlaki erdemle hiçbir bağı bulunmayan süreçlerin içinde pişerek yönetime gelen, getirilen baro yöneticileri, dipten tepeye, sorunların iletilmesi mekanizmaları ile şeffaflığı da kurmadıkları için, gerçekle ve temsil iddiasında oldukları meslekle bağlarını yitirmişlerdir.

Şaşırtıcı olan ise, toplumsal meselelerde çoğunlukla “değişim” sloganının taşıyıcısı olan avukatların, iş kendilerine geldiğinde, sıkıcı ve yozlaşmış bir statükoyu ısrarla sırtlamaya devam etmeleridir.

Sanılanın aksine; öngörü, tasarım ve gerçek kılma mesleği olan avukatlığa duyulan ihtiyaç azalmak bir yana giderek artmaktadır. Bu toplumsal ihtiyacı karşılama yeterliliğine sahip ve ahlaki erdemin önemini, sürekli karşılaştıkları samimiyetten uzak tutum ve davranışlarla gün gün hisseden genç ve kadın meslektaşlarımız, “neyi ve neden” istediklerini sorgulayıp, içgüdülerine güvenerek, “önce kendi evimiz” şiarıyla, beklenmeyeni oldurmaya, yeni bir “konuşma” başlatmaya karar verdiklerinde, işte tam o gün, geleceğimiz, onur ve saygınlığımız ile toplumsal itibarımız için hayal kurabilme, umut edebilme ve gerçek kılabilme gücüne yeniden kavuşacağız.

Yazdır